Plato en het Christendom – Dr. W. Aalders

Plato was in de vorige eeuw niet zo populair meer. Zijn denken, maar ook het Griekse in het algemeen hebben het christendom sterk beïnvloed. De schrijver merkt op dat voor de Grieken filosofie niet zozeer een bepaalde leer inhield, maar dat het meer een levenshouding, a way of life betrof. Vanuit die levenshouding vonden bespelen plaats die de Christenen noodzaakten hun geloof te verwoorden. Hij noemt hierbij het woord parrhesia. Dat kan uitdrukkingsvaardigheid betekenen maar ook wel met dingen in gerelateerde strekking.
De schrijver stelt dat het Grieks beter geschikt was om het christelijke gedachtengoed te verwoorden dan het Hebreeuws. Want, zo zegt hij, het Jodendom had geen weet van het eeuwige leven. Die stelling lijkt mij slechts ten dele juist. Voor of na de wegvoering?
Plato: verwondering (thaumazein) is de basis van de filosofie. Het komt een beetje in de buurt van schouwen. Zonder Grieks geen christendom, dat komt het een beetje op neer.
De schrijver gaat uitvoerig in op op het begrip ‘zijn’. Dit wekt verwondering op en is de basis van alles. Daar tegenover staat het ‘Niet zijn’. Dat wordt geassocieerd met chaos, duisternis, afgrond. Een bijzonder akelige vorm van zijn eigenlijk. Me-on, een lagere vorm van zijn. Ouk-on is het totale nihil.
Herakleitos: “De grenzen van de ziel kunt gij niet kennen, al zoudt gij ook alle wegen aflopen. Zulk een diepen grond heeft zij”. De weg die Augustinus ging, werd mogelijk gemaakt door de boeken van Plato. Zij verschaften het kader of de basis van zo’n denken. Maar Augustinus ging verder waar Plato ophield.
De schrijver gaat nu helemaal los. Hij is theoloog, dominee om precies te zijn. Het taalgebruik neigt naar superlatieven, bijvoorbeeld over de diepe afgronden van de menselijke geest, de bodemloosheid die men ontmoet als de blik naar binnen keert. Hier ben ik ongeveer gestopt. Het thema is ongelofelijk interessant, de schrijftrant maakt het moeilijk de aandacht er bij te houden. Ik ben echter vast van plan om later de tweede helft te lezen.